Internet of Things: De opmars is niet te stuiten

Wie nog denkt dat het Internet of Things (IoT) een voorbijgaand verschijnsel is, zit er glad naast. Oorspronkelijk was het IoT vooral bedoeld voor het lokaal registreren van signalen en het initiëren van acties. Van daaruit is het uitgegroeid tot een onmisbaar onderdeel van zowel industrie als samenleving in het algemeen. En we staan nog maar aan het begin… (Frans Godden)

Even opfrissen: het Internet of Things (IoT) is een netwerk van fysieke objecten of 'dingen', waarin sensoren, software en andere technologieën via het internet gegevens uitwisselen met andere apparaten en systemen. Dankzij het IoT kunnen we nu alledaagse voorwerpen zoals thermostaten en babyfoons maar ook grote machines op het internet aansluiten en zonder veel menselijke tussenkomst informatie laten delen. De voordelen voor onze bedrijven zijn bijna eindeloos.

Efficiënter werken

Het grootste onmiskenbare voordeel is een hogere bedrijfsefficiëntie. Via IoT kunnen bedrijven in real-time alles volgen en processen onmiddellijk bijsturen waar nodig. IoT kan daarbij helpen om manuele, repetitieve taken te vervangen door geautomatiseerde processen die veel sneller en accurater kunnen verlopen – en met minder risico op fouten. Zo kunnen IoT-apparaten bijvoorbeeld het opvolgen van zendingen in real-time mogelijk maken, waardoor logistieke planners hun leveringsroutes optimaliseren en transportkosten verlagen. Bovendien monitoren IoT-sensoren de toestand van de goederen tijdens het traject om optimale condities te verzekeren en beschadiging of verlies te minimaliseren.

IoT-apparaten verzamelen ook gegevens over de voorkeuren en de gedragingen van klanten. ‘Slimme rekken’ in de retail volgen bijvoorbeeld de voorraad in real-time, zorgen ervoor dat populaire producten altijd beschikbaar zijn en herkennen zelfs shoppingpatronen zodat de winkel zijn marketing kan bijsturen en nieuwe producten kan aanbevelen aan elke klant. Door de data te analyseren kan hij ook nog niet gekende behoeften en trends ontdekken en zo via predictive analytics nieuwe producten of diensten ontwikkelen.

Constante patiëntbewaking

Het mooie is dat IoT-apparaten altijd van overal gevolgd en beheerd kunnen worden. Dat is bijvoorbeeld heel belangrijk in de gezondheidszorg, waar patiënten constant vanop afstand via allerlei apparaatjes en sensoren opgevolgd worden, al dan niet draadloos, zodat het verzorgend personeel onmiddellijk kan ingrijpen mocht er iets verkeerd lopen. De systemen weten ook altijd waar zich patiënten, verzorgers en apparatuur zoals defibrillators of rolstoelen bevinden. Hetzelfde geldt voor het toenemend aantal IoT-toestellen die we in onze woning hebben: van slimme thermostaten en bewakingscamera’s tot koelkasten en wasmachines die met het internet verbonden zijn of platformen voor home automation zoals Google Home of Amazon Alexa, waarmee je via stem of mobiele apps allerlei IoT-apparaten kan besturen.

Dergelijke bewaking en automatisering werkt ook op veel grotere schaal in de zogenaamde ‘smart cities’, waar systemen de verkeersdoorstroming regelen, de openbare infrastructuur monitoren en het energieverbruik in gebouwen in de gaten houden. Wie dacht dat smart cities in ons land nog een ver-van-mijn-bedshow zijn, loopt achter. Marktonderzoeker Statista heeft berekend dat de markt van smart cities dit jaar in België al goed zal zijn voor zo’n 360 miljoen dollar en tegen 2030 gemiddeld met 9,24% per jaar zal groeien tot ruim 561 miljoen. Meer zelfs, Statista stelt onomwonden dat België tot de koplopers in smart city ontwikkeling behoort, met een klemtoon op milieuvriendelijk transport en een energie-efficiënte infrastructuur.

Industrie voorop

Bekijken we de IoT-markt in haar geheel, dan zien we dat het Industrial segment in ons land de sterkste groeier is en tegen 2030 goed zal zijn voor een omzet van 1,91 miljard dollar, gevolgd door Automotive met 1,72 miljard, Consumer met 1,54 miljard, Healthcare met 574 miljoen en Smart Finance met 532 miljoen. Eén en ander heeft natuurlijk ook te maken met de aanwezigheid van IMEC, dat actief betrokken is bij onder meer het ontwikkelen van smart sensors en intelligente apparaten. Ook de overheid biedt belastingvoordelen en investeringshulp.

Industrial IoT, vaak afgekort tot IIoT, verwijst op de eerste plaats naar machines die verbonden zijn met het internet en naar gesofisticeerde analyticsplatformen die de data van die machines verwerken. Het gaat daarbij zowel om piepkleine sensoren als complexe industriële robots. Als het woord ‘industrieel’ je vooral aan magazijnen of fabrieken doet denken, weet dan dat IIoT-apparatuur evenzeer te vinden is in bijvoorbeeld de landbouw. Studies van onder meer Accenture en PwC wijzen erop dat IIoT hier niet alleen voor een hogere operationele efficiëntie zorgt, maar ook grote besparingen oplevert via preventief onderhoud. Sensoren waarschuwen wanneer een onderdeel vervangen moet worden nog vóór het stuk gaat en vermijden zo een onderbreking van de productie.

Negatieve kantjes

Het feit dat het netwerk met alles en nog wat verbonden wordt, brengt uiteraard ook beveiligingsrisico’s mee want elk apparaat is een potentieel toegangspunt voor hackers. Dat is een aspect dat vaak uit het oog verloren wordt. Gebruikersnaam en paswoord blijven onveranderd en dat is een open deur voor hackers. Het IoT verzamelt bovendien massaal veel gegevens, waaronder soms ook gevoelige, dus afschermen is de boodschap, met ook aandacht voor de privacy. En niet elk IoT-toestel kan zomaar aan het netwerk gehangen worden. Ze komen van verschillende fabrikanten die lang niet altijd alle standaarden volgen en het integreren van al die dingen kan een hele uitdaging worden, om nog maar te zwijgen van onderhoud en updates. Vergeet ook niet dat IoT-apparaten volledig afhankelijk zijn van het netwerk. Te sterk op de technologie rekenen kan dan ook gevaarlijk zijn: een smart home systeem dat verwarming, verlichting en beveiliging controleert, kan bij een stroompanne compleet de mist ingaan.

Voor de attente gebruiker van IoT wegen die nadelen niet op tegen de waaier aan nieuwe mogelijkheden die de technologie biedt. En die nog elke dag breder wordt: je hoeft IoT maar in te tikken in je zoekmachine en je krijgt een eindeloze lijst van voorwerpen en toepassingen die met IoT werken – en waar je heel vaak zelf nog niet aan gedacht had. En dan hebben we nog niet gesproken over wat AI allemaal nog met IoT gaat doen…