Cassatie-arrest kan onderhandelingen met handelsagenten sterk bemoeilijken
Mag een handelsagent tijdens zijn opzegperiode een minnelijke regeling sluiten met zijn opdrachtgever over vergoedingen? Of moet hij eerst officieel uit dienst zijn? Die ogenschijnlijk technische vraag kan verstrekkende gevolgen hebben voor duizenden zelfstandige tussenpersonen en hun opdrachtgevers in België en in de Europese Unie.
Het Hof van Cassatie stelde op 28 februari 2025 een prejudiciële vraag aan het Europees Hof van Justitie over de interpretatie van de Europese Handelsagentuurrichtlijn. Een handelsagent is een zelfstandige tussenpersoon die in naam en voor rekening van een andere onderneming commerciële transacties tot stand brengt, vaak in een langdurige samenwerkingsrelatie. De centrale kwestie: vanaf wanneer geldt een handelsagentuurovereenkomst als beëindigd? Is dat het moment waarop de agent de opzeg ontvangt of pas wanneer de opzegtermijn ook effectief is verstreken?
Dat onderscheid is cruciaal. Zolang het contract loopt, mogen partijen volgens de wetgeving niet afwijken van bepaalde dwingende rechten van de handelsagent, zoals het recht op een opzegtermijn en een uitwinningsvergoeding. Net die beperking maakt het vandaag soms lastig om geschillen tijdens de opzegperiode in der minne te regelen.
In de praktijk kiezen veel agenten en opdrachtgevers vandaag bewust voor een onderlinge regeling tijdens de opzegtermijn, om juridische procedures te vermijden. Die praktijk werd eerder bevestigd door de ondernemingsrechtbank én het hof van beroep in Brussel. Maar als het Europees Hof straks oordeelt dat een contract pas als beëindigd geldt na de volledige opzeg, zou die ruimte verdwijnen. Enkel als beide partijen de opzegtermijn vroegtijdig stopzetten, blijft een regeling mogelijk.
Het Europees antwoord op deze vraag, die officieel werd ingediend op 17 maart, zal dus niet alleen een juridische knoop ontwarren, maar ook mee bepalen hoe soepel contractbeëindigingen in de sector in de toekomst kunnen verlopen. Wordt ongetwijfeld vervolgd.
Lees meer